Emergentie is een discours in de filosofie waarin gesteld wordt dat een eigenschap van een samengesteld geheel - als geheel -  niet afgeleid kan worden van de eigenschappen van de samenstellende delen.  Ofwel, het geheel is meer dan de som van de delen.

Emergentie is compatibel met fysicalisme, maar daar niet uit af te leiden. Emergente gehelen zijn uiteindelijk samengesteld uit fysische onderdelen. Maar emergente eigenschappen zijn niet af te leiden uit fysische eigenschappen.

Emergentie was het onderwerp van mijn afstudeerscriptie filosofie. Hoe kom je bij zo'n onderwerp?  Dat was uit mijn verbazing in de bedrijfskunde, waar tal van theorieën gebruikt worden om op bedrijfsprocessen te interveniëren, maar waarvan de uitkomst steevast verrassingen en onverwachte en onvoorziene resultaten geeft.  

Bedrijfskundige interventies proberen vanuit rationele deeltheorieën veranderingen in het gedrag van een organisatie teweeg te brengen. Emergentie zegt dat een organisatie een complex geheel is, waarvan het gedrag niet is af te leiden van eigenschappen van samenstellende deelsystemen. Organisaties zijn dan eerder een organisme dat zich ontwikkelt dan een technologisch ontwerp.

In de afstudeerscriptie onderzoek ik de compatibiliteit tussen de emergente eigenschap en de eigenschappen van de samenstellende delen. Het betoog is dat je wel een theoretische relatie kunt leggen tussen een emergente eigenschap en eigenschappen van samenstellende delen, maar dat je dan altijd een aanvullend concept nodig hebt op het niveau van het emergente geheel, aanvullend op de theoretische beschrijving van de delen.
 
Momenteel hanteer ik een meer epistemologische kijk op emergentie: Vanuit een probleembeleving ontwikkel je een theorie over gedrag van een emergent geheel. De theorieën over verschillende soorten emergente gehelen zijn normaliter in hun concepten niet compatibel. Maar soms kun je theorieën aan elkaar relateren door de introductie van aanvullende concepten betreffende de interacties van de delen.