Werkwijze voor het vervaardigen van een ontologisch model

Het opstellen van een ontologisch model gebeurt in zes stappen die je na elkaar uitvoert. Op deze pagina vatten we deze stappen samen. Op onderliggende pagina's worden de stappen diepgaander toegelicht.

Bij het vervaardigen van het ontologisch model is het ook van groot belang de juiste gesprekspartners te betrekken. Hiermee bereik je het benodigde draagvlak. Immers, het ontologisch model vormt de kern van een gemeenschappelijk begrippenkader. Dat kan alleen succesvol tot stand komen als degenen die de begrippen moeten gaan hanteren aan de totstandkoming ervan hebben meegewerkt.

Stap 1: bepaal doel en aandachtsgebied van het model

Doelgericht modelleren

Een model wordt altijd met een doel gemaakt. Voor het ontologisch model binnen de projecten is het doel vanuit gegevensmanagement gezien altijd hetzelfde: verkrijgen van overzicht van en inzicht in de gespreksonderwerpen binnen de relevante werkelijkheid.

Het aandachtsgebied, de Relevante werkelijkheid, is in de regel bij de aanvang van het ontologisch model reeds gegeven.

Stap 2: onderken de relevante objecttypen

In deze stap inventariseer je de gegevensbronnen binnen het aandachtsgebied en abstraheer je vervolgens van de inrichting. Bepaal met andere woorden waarover de gegevens gaan.

Stap 3: bepaal de generieke eigenschappen

In deze stap analyseer je op welke wijze je de onderkende objecttypen gaat definiëren. BasistechniekenDaarvoor gebruik je de basistechnieken: classificatie, generalisatie, specialisatie en aggregatie. Van elk objecttype geef je aan welke relaties het heeft met welke andere objecttypen.

De formulering van de definities bepaal je niet hier, maar in de volgende stap.

Stap 4: formuleer de definities

Nu vastgesteld is wat je wilt definiëren, kun je de definities formuleren. Soms leidt de formulering ertoe dat je een betere naam vindt voor het gedefinieerde objecttype. In deze stap zet je je dus aan het taalkundige aspect van het definiëren. Dat is zeker geen triviale kwestie. De formulering van de definitie en de keuze van de typenaam zijn van grote invloed op het begrip dat bij de betrokkenen zal ontstaan.

Definiëren

Willen de definities van de objecttypen in de praktijk echt gaan werken, dan moeten ze gemakkelijk te onthouden, te reproduceren en te communiceren zijn. Natuurlijkheid is daarvoor belangrijk, vermijd gekunstelde formuleringen, sluit aan bij de ‘taal’ van het bedrijf.

Stap 5: formaliseer het objectmodel

Documentatie Dit betreft het vastleggen van de formele specificatie van de generieke relaties tussen objecttypen, zoals bepaald in stap 3. De formalisatie omvat de grafische voorstelling van het ontologisch model en de formele definitie van de generieke relaties.

Stap 6: controleer het ontologisch model

Tot slot dient het model te worden gecontroleerd op volledigheid en juistheid.