Warm Huis op afstand
Wanneer je naar je weekend huisje gaat, dan is het in het koude jaargetijde prettig als je de verwarming op afstand kunt aanzetten. Zodat het huisje op temperatuur is wanneer je arriveert. Vorige eeuw kon je alleen ter plekke de thermostaat aan zetten en zat je de eerste paar uren in de kou. Twintig Jaar geleden werd het mogelijk via de telefoon en een voice response modem de verwarming aan te zetten. Dat systeem werkte, maar wanneer het koud was, had nog wel eens kuren. Dan kwam je dan toch weer in een koud huis.
Tien Jaar geleden begon de smartphone gemeengoed te worden. En was ook internet toegang op de vaste telefoonlijn beschikbaar gekomen. Dat bood nieuwe mogelijkheden. Inmiddels is er een rijk aanbod om met je smartphone je thermostaat te bedienen. Maar dit loopt toch altijd via de server van een provider, je hebt een abonnement nodig, en de thermostaat koppelt via wifi naar je internet router. Zaken die niet onze voorkeur hadden.
Internet and things
De vraag was, zouden we zelf iets kunnen maken, gebruik makend van de ook inmiddels beschikbaar gekomen Raspberry Pi microcomputer.
In eerste instantie hebben we gekeken of we het voice response modem van de thermostaat konden vervangen door een Raspberry oplossing. Helaas vonden we op internet geen informatie over het communicatie protocol tussen voice response modem en thermostaat. Geen meldingen op een forum, geen reverse engineerings resultaten. Ik heb met de oscilloscoop het signaal bekeken. Het lijkt 'Manchester' gecodeerd te zijn. Het is blijkbaar een proprietary protocol van de Italiaanse fabrikant van de apparatuur. Gezien deze beperkingen was het niet aantrekkelijk om op dit pad verder te gaan.
Opentherm
Zoekend naar een nieuwe thermostaat in relatie tot domotica kwamen we op Opentherm uit. Opentherm is een communicatie protocol tussen thermostaat en CV-ketel. De opzet van het protocol is dat thermostaten en CV-ketels van verschillende fabrikanten met elkaar kunnen communiceren. Overigens, zo open is dit protocol ook weer niet. Je moet als fabrikant dik betalen om de protocolspecificaties te ontvangen.
Rond Opentherm bestaat op internet een domotica forum. In dit forum is het signaal en de codering beschreven op basis van reverse engineering en gelekte specificaties. Via Opentherm krijg je zicht op allerlei thermostaat en CV-ketel instellingen, en kunt je die ook instellen. Zo kun je een gewenste temperatuur op de thermostaat instellen.
Openterm gateway
In de domotica community is een Opentherm Gateway (Otgw) ontwikkeld, die je tussen de thermostaat en de CV-ketel plaatst. De Otgw monitort de uitgewisselde berichten en maakt die beschikbaar naar een PC. Met de Otgw kun je ook een Opentherm bericht naar de thermostaat sturen voor de gewenste temperatuur. Op die manier is het mogelijk via een web interface op afstand de verwarming aan te zetten.
Voor de PC en Raspberry is software beschikbaar die de Opentherm berichten presenteert, en waarmee je via een web interface de gewenste temperatuur kunt instellen.
De oplossing die we in het weekendhuis hebben geïmplementeerd, zie er als volgt uit:
Als nieuwe thermostaat kozen we de Honeywell Opentherm thermostaat. In de CV ketel moesten we een Opentherm interface print bijplaatsen. De Opentherm gateway is een print/ bouwpakket die door Kiwi Electronics geleverd wordt.
De Otgw samengebouwd met de Raspberry en een voedinkje ziet er zo uit. Dit kastje hangt nu in de CV kast.
Otgw ervaringen
De Otwg heeft nu een paar winterseizoenen gedraaid. Over het algemeen werkt het als gewenst. Maar er zijn wel wat problemen geweest. De eerste versie van de Otgw deed het prima als het huis op temperatuur was. Maar als het koud was, had de Otwg regelmatig kuren. Net als de eerdere thermostaat met voice response.
Een weekendhuisje in de winter kan afkoelen tot het niveau van vorstbeveiliging, en dat is 6 à 7 oC. Wanneer de CV aanslaat voor de vorstbeveiliging, kan de temperatuur in de CV kast in korte tijd oplopen van 7 oC naar 25 oC. Het lijkt dat de Otgw daar problemen mee had. Die uitten zich op twee manieren:
- de berichtenverbinding tussen thermostaat en CV ketel viel weg,
- de verbinding tussen Otwg en Raspberry viel weg.
Het gevolg van 1) was dat de CV geen bericht meer kreeg van de thermostaat dat de vorstbeveiligings temperatuur bereikt was, en bleef branden. Dagenlang. Waardoor de temperatuur in het huisje naar de 40 oC ging. Dit heeft heel wat m3 gas gekost en een versnelde vervanging van de CV pomp.
Het gevolg van 2) was dat je dit van buitenaf niet kon waarnemen. Je zag dat je geen verbinding met de Otgw had, maar had geen idee van de status van de CV. Als de microprocessor van de Otwg bevroren was, was een software reset ook niet meer mogelijk. Alleen een hardware reset - spanning afschakelen - werkte dan nog. Maar daarvoor moest je ter plaatse zijn.
Een tweede exemplaar van de Otgw print lijkt stabieler. Daarbij zijn er nog wat voorzieningen getroffen. De temperatuur is via de Raspberry nu ook buiten de Otgw om waar te nemen. Zodat je een idee hebt wat de temperatuur doet als de verbinding met de Otgw is weggevallen. En via de Raspberry kan nu een hardware reset op de Otgw gegeven worden, waarna deze normaliter weer tot leven komt.
Benieuwd hoe het komende winterseizoen verloopt.
Link Otgw Domotica forum: http://www.domoticaforum.eu/viewforum.php?f=75
