Het testen van definities
De definitie behoort de term volledig te beschrijven en niet meer dan de term te beschrijven. Daaruit volgt, dat je in principe de term door de definitie kunt vervangen zonder dat verandering van betekenis ontstaat. Dit levert een handige test voor definities op. We maakten er al gebruik van bij de bespreking van kringdefinities. De test houdt in, dat je de definitie neemt als de te definiëren term en kijkt of hij door de oorspronkelijke term volledig en uitsluitend gedekt wordt. Vergelijk de volgende voorbeelden:
Een schroef is een bevestigingsmiddel met een kop.
Een bevestigingsmiddel met een kop is een schroef.
De laatste bewering zal als onjuist ervaren worden, omdat ook een spijker een bevestigingsmiddel is met een kop. Beter zou dus bijvoorbeeld zijn:
Een schroef is een bevestigingsmiddel dat bestaat uit een enigszins kegelvormig toelopende staaf die voorzien is van een spiraalvormige draad en die gemaakt is van metaal.
Deze is bij omkering minder onjuist dan de vorige. Er zit nog wel een addertje onder het gras in de vorm van de toevoeging ‘en die gemaakt is van metaal’. Hiermee sluit je houten en kunststoffen schroeven uit. Dit soort onterechte inperkingen blijkt niet altijd uit de omkeringstest.
De belangrijkste tweede test kan niet geformaliseerd worden. Deze is: probeer een tegenvoorbeeld te verzinnen. De houten schroef zou daarvan een voorbeeld zijn. De belangrijkste vaardigheid voor deze test is creativiteit. Zie de tegenvoorbeelden van anderen ook niet als een bedreiging, maar beschouw ze als kansen om de definitie te verbeteren.
Daar komt nog bij, dat voorbeelden en tegenvoorbeelden de herkenbaarheid en daarmee de acceptatie altijd sterk verhogen. Dit geldt vooral voor voorbeelden die nét binnen of buiten de bedoelde begrenzing vallen.