Afleidbare gegevens en basisgegevens
In de informatiemodellen zijn de gegevens opgenomen die in de processen gebruikt worden. In een aantal gevallen zullen deze gegevens afleidbaar zijn uit andere gegevens.
In het semantische gegevensmodel zijn we vooral gericht op het beheersaspect van de gegevens en niet op het gebruiksaspect. De afleidbare gegevens nemen we dan ook niet op in het semantische gegevensmodel. Immers, het aantal afleidbare gegevens is in principe oneindig; opname ervan zou het beheer van het model én het beheer van de erop gebaseerde administratie nodeloos ingewikkeld maken.
Ook de afleidingsregels nemen we niet bij het semantisch gegevensmodel op; deze worden bijgehouden bij de respectieve informatiemodellen.
Dat betekent, dat de informatiemodellen bijgewerkt worden aan de hand van het semantisch gegevensmodel. Ze verwijzen naar, zijn afhankelijk van, het semantische gegevensmodel.
Anderzijds zou je kunnen zeggen, dat hoewel het semantisch gegevensmodel gemaakt wordt op basis van informatiemodellen, het semantisch gegevensmodel de informatiemodellen niet meer ziet. Het wordt onafhankelijk verwerkt.
Een waarschuwing is op zijn plaats bij afleidbare gegevens.
Met afleidbaar bedoelen wij: te allen tijde afleidbaar.
Vaak wordt een gegeven afgeleid, berekend, uit een set van bestaande gegevens, waarna dit gegeven een zelfstandig bestaan verkrijgt. Denk bijvoorbeeld aan het notabedrag dat een klant in rekening gebracht krijgt. Dit bedrag wordt berekend op grond van het telefoongebruik en de vaste kosten. Je kunt het dus beschouwen als een afleidbaar gegeven.
Stel nu echter, dat een klant klaagt of informeert over zijn nota. In zo’n geval dien je te beschikken over het feitelijk op de factuur vermelde notabedrag. Je kunt niet volstaan met het bedrag opnieuw uit te rekenen. Immers, wat als in de oorspronkelijke berekening een fout geslopen is?