Het Ontologisch model

Inleiding

Een ontologisch model beschrijft waarover het gaat in een bepaald beschouwingsgebied. (Ontologie: de leer van het zijnde, dat wat de werkelijkheid vormt.) Het ontologisch model beschrijft de soorten onderwerpen van gesprek in een aandachtsgebied. Het is een globaal maar nauwkeurig model.

De onderwerpen van gesprek noemen we objectklassen. Een object is iets uit de werkelijkheid, dat geïsoleerd kan worden van alle andere dingen uit die werkelijkheid, en waarover gegevens verzameld moeten worden. Een objectklasse is een klassering van gelijksoortige objecten.

Het definiëren van de begrippen gebeurt vanuit de visie dat zij niet op zichzelf staan, maar onderling afhankelijk zijn. De systeemleer ligt in die zin ten grondslag aan het ontologisch model.

Doel van het ontologisch model

Het doel van een ontologisch model in het algemeen is het eenduidig en duidelijk beschrijven van begrippen die in een bepaald aandachtsgebied een rol spelen. Deze beschrijving wordt gemaakt om de kans op misverstanden in de communicatie waar mogelijk weg te nemen.

Miscommunicatie kan ontstaan door onduidelijkheid van een definitie, maar ook door het niet herkennen van homoniemen en synoniemen. Overigens is het doel van een ontologisch model niet zozeer het elimineren van homoniemen en synoniemen als wel het in kaart brengen ervan. Anderzijds is het natuurlijk ook niet de bedoeling om dergelijke begrippen te stimuleren of te gaan bedenken.

Meer specifiek zijn de doelen van het ontologischmodel in het kader van een project de volgende:

  • een eenduidig begrippenkader uitwerken binnen de grenzen van het begrippenkader voor het gehele bedrijf;
  • homoniemen en synoniemen beschrijven en waar nodig (en mogelijk!) verwijderen;
  • een precisering van het model Relevante Werkelijkheid uit de vorige stap in het project maken, op basis waarvan de gegevenshuishouding ingericht kan worden. Hiermee wordt tevens de afbakening van de Relevante werkelijkheid onderbouwd en getoetst;
  • aangeven, waar gemeenschappelijk gegevensgebruik gerealiseerd kan worden.

Deze doelen zijn gericht op gegevensmanagement. Daarnaast kan het ontologisch model ook gebruikt worden bij de ontwikkeling van de processen binnen een project. Het ontologisch model speelt zo een rol in het op elkaar afstemmen van procesontwikkeling en de ontwikkeling van de informatievoorziening.

Het ontologisch model moet begrepen kunnen worden door alle betrokkenen bij het aandachtsgebied: uitvoerders van het primaire proces, managers en IT-ers.

Verder lezen: